Wielki Czwartek

Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rankiem, jeszcze przed wieczor-nym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, ma miejsce szczególna Msza św. We wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami (nierzadko z całej diecezji) odprawia Mszę św. Krzyżma. Podczas niej biskup święci oleje (chorych i krzyżmo), które przez cały rok służą przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namasz-czenia chorych. Kapłani koncelebrujący ze swoim biskupem odnawiają przyrzeczenia ka-płańskie. Msza Krzyżma jest wyrazem jedności i wspólnoty duchowieństwa diecezji.
Wieczorem w kościołach parafialnych i zakonnych Mszą Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna się Triduum Paschalne. Przed rozpoczęciem liturgii opróżnia się tabernakulum, w którym przez cały rok przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Odtąd aż do Nocy Zmartwych-wstania pozostaje ono puste.

Msza św. ma charakter bardzo uroczysty. Jest dziękczynieniem za ustanowienie Eucha-rystii i kapłaństwa służebnego. Ostatnia Wieczerza, którą Jezus spożywał z apostołami, była tradycyjną ucztą paschalną, przypominającą wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. Wszystkie gesty i słowa Jezusa, błogosławieństwo chleba i wina nawiązują do żydowskiej tradycji. Jednak Chrystus nadał tej uczcie nowy sens. Poświęcony chleb stał się Jego Cia-łem, a wino Krwią, ustanowił Eucharystię. Równocześnie nakazał apostołom: „To czyńcie na Moją pamiątkę”. Tradycja upatruje w tych słowach ustanowienie służebnego kapłań-stwa, szczególne włączenie apostołów i ich następców w jedyne kapłaństwo Chrystusa.

W liturgii podczas śpiewu hymnu „Chwała na wysokości Bogu”, którego nie było przez cały Wielki Post, biją dzwony. Po homilii w niektórych wspólnotach parafialnych, ma miej-sce obrzęd umywania nóg. Główny celebrans (przeważnie jest to przełożony wspólnoty - biskup, proboszcz, przeor), umywa i całuje stopy dwunastu mężczyznom. Przypomina to gest Chrystusa i wyraża prawdę, że Kościół, tak jak Chrystus, jest nie po to, żeby mu służo-no, lecz aby służyć. Po Mszy św. rusza procesja do tzw. ciemnicy. Tam rozpoczyna się ado-racja Najświętszego Sakramentu. Wymownym znakiem odejścia Jezusa, który po Ostatniej Wieczerzy został pojmany, jest ogołocenie centralnego miejsca świątyni, czyli ołtarza. Aż do Wigilii Paschalnej ołtarz pozostaje bez obrusa, świec i wszelkich ozdób.

WPROWADZENIE LITURGICZNE:

1. Zgodnie z bardzo starą tradycją Kościoła w Wielki Czwartek zabrania się jakiejkol-wiek Mszy bez udziału wiernych. Wielki Czwartek to pamiątka Wieczerzy Pańskiej – Ostatniej Wieczerzy Starego Testamentu i Pierwszej Nowego. Ten dzień przypomina nam pokorną służbę Chrystusa, który umył nogi swoim uczniom i pozostawił im przykazanie miłości. Jest to także dzień ustanowienia Eucharystii i Sakramentu Ka-płaństwa. Dlatego dzisiejsza liturgia skoncentrowana jest wokół ołtarza

2. W czasie Mszy celebrowanej w godzinach porannych biskup błogosławi OLEJ CHO-RYCH i konsekruje KRZYŻMO. We Mszy Wigilii Paschalnej używa się już nowych ole-jów, stare oleje należy spalić. Krzyżmem, konsekrowanym przez biskupa, namaszcza się nowo ochrzczonych i naznacza bierzmowanych. Olej chorych pokrzepia tych, którzy zapadli na zdrowiu

3. Mszę krzyżma uważa się za jeden z głównych przejawów pełni kapłaństwa biskupa i za znak ścisłej łączności prezbiterów z osobą swego pasterza

4. Po homilii następuje odnowienie przyrzeczeń kapłańskich

5. Od Wielkiego Czwartku do Wielkiej Soboty nie wolno odprawiać Mszy św. ża-łobnych, nawet pogrzebowych. W czasie pogrzebu odprawia się liturgię słowa i ob-rzęd ostatniego pożegnania. Uczestnikom pogrzebu nie udziela się Komunii św. Nie wprowadza się pogrzebu do kościoła, gdzie trwa adoracja Najświętszego Sakramentu

6. Komunii świętej udziela się dzisiaj jedynie w czasie wieczornej Mszy Wieczerzy Pańskiej; w godzinach porannych jest ona udzielana tylko tym, którzy nie mają żadnych możliwości uczestniczenia we Mszy wieczornej lub biorą udział we Mszy Krzyżma

7. Mszę Wieczerzy Pańskiej odprawia się w godzinach wieczornych. Wypada, by kon-celebrowali wszyscy obecni kapłani w asyście całej Służby Liturgicznej Ołtarza

8. Przed Mszą tabernakulum powinno być zupełnie puste i otwarte. Hostie do ko-munii powinny zostać konsekrowane podczas samej Ofiary. Do konsekracji oprócz hostii do Mszy należy przygotować hostię do wystawienia w Bożym Grobie

9. Na hymn Chwała na wysokości Bogu… dzwonią dzwony i dzwonki. Po zakoń-czeniu hymnu milkną one aż do Wigilii Paschalnej. Zamiast dzwonków używa się kołatek. Zakazana jest gra solowa

10. Po Ewangelii powinna nastąpić homilia. Po homilii, jeżeli względy duszpasterskie za tym przemawiają, można dokonać obrzędu umywania nóg

11. Dary dla ubogich zebrane w czasie wielkopostnym jako owoce pokuty, należy przynieść w procesji na przygotowanie darów, gdy lud śpiewa Gdzie miłość wzajem-na i dobroć… 

12. Jest rzeczą stosowną, jeżeli w czasie Komunii diakoni i akolici albo szafarze nadzwyczajni biorą ze stołu ołtarzowego Eucharystię, aby potem zanieść ją do chorych, którzy mają przyjąć Komunię św. w domu. W ten sposób chorzy mogą się głębiej złączyć z Kościołem sprawującym Eucharystię

13. Po modlitwie po Komunii formuje się procesja: na jej czele idzie usługujący z krzyżem, następnie idą usługujący z zapalonymi świecami i z kadzidłem. Przez ko-ściół zanosi się Najświętszy Sakrament do miejsca, gdzie będzie przechowywany. W tym czasie śpiewa się hymn: Sław, języku, tajemnicę… lub inną pieśń. Puszkę wkłada się do wnętrza stosownego tabernakulum, przy którym palą się świece

14. Za odśpiewanie lub odmówienie przed Najświętszym Sakramentem w czasie celebracji liturgicznej hymnu Przed tak wielkim Sakramentem zyskuje się od-pust zupełny pod zwykłymi warunkami.

15. Opuszcza się obrzędy zakończenia – liturgia nie zostaje zakończona, lecz trwa do końca Triduum. Na zakończenie obrzędów w milczeniu (bez recytacji Ps 21.) obnaża się ołtarz główny i ołtarze boczne. O ile to możliwe, wynosi się krzyże z kościoła. Nie należy zapalać lamp przed obrazami świętych.

16. Zapraszamy wiernych, aby po Mszy Wieczerzy Pańskiej poświęcili stosowną część nocy (do godz. 23.00) na adorację Najświętszego Sakramentu uroczyście przecho-wywanego w świątyni. Po północy jednak adoracja winna się odbywać bez zewnętrz-nej okazałości, ponieważ rozpoczął się już dzień Męki Pańskiej.

PAMIĘTAJ!
■ Wielki Czwartek to dzień ustanowienia sakramentów Eucharystii i kapłaństwa

■ To również doroczne święto Służby Liturgicznej Ołtarza

■ Wieczorna Msza to uobecnienie Ostatniej Wieczerzy

■ Udział w wieczornej Eucharystii rozpoczyna święte Triduum Paschalne

■ Adoruj wieczorem Jezusa w ciemnicy, dziękuj za dar Eucharystii i kapłaństwa

■ Pomódl się w intencji bliskich Ci kapłanów

■ Możesz uzyskać odpust zupełny za pobożne odmówienie po Mszy Wieczerzy Pańskiej, przed uroczyście wystawionym Najśw. Sakramentem strof: Przed tak wielkim… .